- Ministarstvo rudarstva i energetike ocenilo je ovih dana da toplane u Srbiji ne moraju imati zaključene pojedinačne ugovore o snabdevanju toplotnom energijom sa korisnicima daljinskog grejanja da bi realizovale i fakturisale tu uslugu, iako su po Zakonu o energetici bile obavezne da ovakve ugovore zaključe do kraja decembra 2016.
- U odgovoru Udruženju građana “Pravo na pravo” Ministarstvo tvrdi da, bez obzira da li su zaključile ugovore sa korisnicima, toplane “imaju pravni osnov po kojem isporučuju i fakturišu isporučenu toplotnu energiju stambenoj zajednici”
- Isto ovo ministarstvo je, međutim, jula 2016. uputilo dopis gradovima i opštinama u kojem ih upozorava da su, po Zakonu o energetici, toplane i krajnji kupci “dužni” da zaključe ugovore o snabdevanju toplotnom energijom čiji sadržaj propisuje jedinica lokalne samouprave
- Prema dostupnim podacima, toplane u Srbiji nisu zaključile takve ugovore sa najvećim brojem građana, već su ih potpisivale uglavnom samo sa korisnicima daljinskog grejanja u novoizgrađenim stambenim objektima
Ministarstvo rudarstva i energetike ocenilo je ovih dana da toplane u Srbiji ne moraju imati zaključene pojedinačne ugovore o snabdevanju toplotnom energijom sa korisnicima daljinskog grejanja da bi realizovale i fakturisale tu uslugu, iako su po Zakonu o energetici bile obavezne da ovakve ugovore zaključe do kraja decembra 2016. godine.
Prema dostupnim podacima, toplane do sada nisu zaključile takve ugovore sa najvećim brojem građana, već su ih potpisivale uglavnom samo sa korisnicima daljinskog grejanja u novoizgrađenim stambenim objektima.
U odgovoru Udruženju građana “Pravo na pravo”, koje ga je zahtevalo po zahtevu za slobodan pristup informacijama od javnog značaja, Ministarstvo tvrdi da, bez obzira da li su zaključile ugovore sa korisnicima, toplane “imaju pravni osnov po kojem isporučuju i fakturišu isporučenu toplotnu energiju stambenoj zajednici”. U odgovoru se između ostalog ocenjuje da “ugovor između energetskih subjekata i krajnjeg korisnika u pismenoj formi ne predstavlja preduslov za postojanje ugovornog odnosa”.
Ministarstvo pritom “priznaje” da Zakon o energetici propisuje da su snabdevač toplotnom energijom i krajnji kupac “dužni da zaključe pisani ugovor o snabdevanju toplotnom energijom”, a da “sadržaj ugovora propisuje jedinica lokalne samouprave”.
Ipak, ono se odmah potom poziva na Zakon o obligacionim odnosima i Zakon o komunalnim delatnostima, koji ovu obavezu relativizuju.
Prema Zakonu o obligacionim odnosima, ugovor za čije se zaključenje zahteva pisana forma smatra se punovažnim “iako nije zaključen u toj formi” ukoliko su ugovorne strane izvršile u celini ili u pretežnom delu obaveze koje iz njega nastaju.
Zakon o komunalnim delatnostima, takođe, predviđa da “ukoliko odlukom skupštine gradova i opština nije predviđeno zaključenje pojedinačnih ugovora između vršioca i korisnika komunalnih usluga od opšteg interesa, smatra se da je ugovorni odnos o pružanju komunalne usluge nastao započinjanjem korišćenja komunalne usluge”.
– S obzirom na to da je Zakon o energetici posebni zakon, jasno je da se njegove odredbe primenjuju na toplotnu energiju, a da se u pogledu odnosa koji nisu uređeni tim zakonom supsidijarno primenjuju i drugi relevastni zakoni, kao što su Zakon o obligacionim odnosima i Zakon o komunalnim delatnostima- zaključuje Ministarstvo.
Isto ovo ministarstvo je, međutim, jula 2016. uputilo dopis gradovima i opštinama u kojem ih upozorava da su, po Zakonu o energetici, toplane i krajnji kupci “dužni” da zaključe ugovore o snabdevanju toplotnom energijom čiji sadržaj propisuje jedinica lokalne samouprave.
U dopisu se podseća i na obavezu gradova i opština da donesu propise kojima utvrđuju uslove isporuke i snabdevanja toplotnom energijom, prava i obaveze proizvođača, distributera, snabdevača i krajnjih kupaca toplotne energije, kao i prava i obaveze krajnjih kupaca toplotne energije, posebno u slučaju prestanka ugovora ili obustave isporuke toplotne energije.
– Neophodno je da donesete odgovarajuće odluke usaglašene sa Zakonom o energetici u što kraćem roku. U protivnom bićemo prinuđeni da pokrenemo odgovarajući postupak pred Vladom Republike Srbije zahtevajući poništaj akta koji nisu u skladu sa Zakonom o energetici- navodi se u tom upozorenju, koje je potpisao ministar Aleksandar Antić.
“Hlađenje komšija”
Na osnovu odgovora Ministarstva, koje je 2016. tvrdilo da je ugovor obavezan, vidi se da proizvođači nisu u obavezi da imaju ugovor sa krajnjim korisnicima. Pri tom, da bi se korisnik isključio sa grejanja mora ispuniti nemoguće uslove za isključenje, upravo ono zbog čega ne želi da potpiše ugovor- kaže jedan od osnivača udruženja “Pravo na pravo” Miroslav Jukić.
On ocenjuje da toplane i lokalne samouprave, uz podršku ministarstva, prisiljavaju građanina da koristi toplotnu energiju, ukidajući mu prava koja mu zakoni daju.
– Pričom o „hlađenju komšija“, u slučaju isključenja sa grejanja, ruše sistem naplate po potrošnji jer bi sada kupac, ako želi da zavrne ventile i smanji potrošnju, morao da prikupi silne dozvole, da ne bi „hladio komšije“. Ali, i kada zavrne sve ventile i praktično se isključi sa sistema grejanja, plaća „fiksni“ deo cene grejanja. Drugim rečima, ako plaćaš toplani fiksni deo cene- radi komšiji šta ti je volja, a ako želiš da se isključiš, onda ne može, toplana je zabrinuta za vaš komšiluk- kaže Jukić.
Udruženje “Pravo na pravo” je, inače, zatražilo stav Ministarstva po ovom pitanju u okviru realizacije projekta koji ima za cilj da doprinese afirmaciji „prava na neću“ korisnika toplotne energije, koje je važan tržišni regulator cene i kvaliteta daljinskog grejanja, kao i afirmaciji daljinskog grejanja kao najpogodnijeg i najjeftinijeg načina grejanja.
Projekat podržavaju British Council i Trag fondacija.
